سالهاست كه به نام �خزر� بر دريا
ي آرميده در شمال سرزمينمان، خو كردهايم، آناندازه كه شايد روزي چندين و چند بار بر زبانش بياوريم و هرگز ندانيم كه خزر چيست و از خود نپرسيم كه چرا اين درياي ايراني، نامي ناايراني دارد.بنابر سنگنگاشتهها و كتيبههايي كه به دستمان رسيده، و هنوز برجاي است، ميدانيم كه قباد ساساني پس از واپسراندن قوم مهاجم خزر، دستور بازسازي شهر دربند را صادر كردهاست. �خزرها� را بيرون رانديم و شهر را بازسازي كرديم.
شهری میان کوه و دریا
شهرهای شمالی همیشه در تابستان پرطرفدار بوده اند. به خصوص این روزها که هوا به خنکی گذاشته و شمالی ها نم نم باران را هم تجربه می کنند. پیشنهاد ما برای سفر شمالی شما، شهر آستاراست که با اقلیم های متفاوت جغرافیایی اش، نه تنها مناظر بی نظیری را خلق کرده بلکه در این فصل سال بهترین هوای خود را تجربه می کند.
عادت کرده ایم آستارا را با بازارهایش بشناسیم. اما شاید بد نباشد این بار دور بازارهای چینی این شهر را خط بکشید و بیشتر وقت تان را با طبیعت این منطقه تقسیم کنید. از ماسه زارهای سواحل دریا و رودخانه های پرخروش آن گرفته تا جنگل ها و دامنه های سرسبز ییلاقی اش که با چشمه های طبیعی پوشیده شده اند.
جاذبه های آستارا البته به همین جا ختم نمی شود. گوشه به گوشه این شهر می توانید بناهای بزرگ و کوچک را با معماری بومی و جدید ببینید و حتی اگر خوش شانس باشید، در برخی قسمت ها چادرهای ییلاق نشینان را خواهید دید که روستاگردی در این منطقه را برایتان جذاب تر می کند. دریا، روستاها، لباس های محلی، بازارهای هفتگی و ساحلی هم که جای خود دارند.
آستارا شهری است که بین دریا و کوه جا خوش کرده. شهری که با ساحل صدفی، که در آن می توانید ماهیگیری با قلاب را هم تجربه کنید.
برای گشت و گذار بعد از ظهری هر روزتان هم می توانید روی یکی از این گزینه ها فکر کنید: امامزاده ابراهیم و قاسم (ع)، باغ ملی، بقعه پیر قطب الدین، بقعه سید محمد دوست، بقعه شیخ تاج الدین محمود خیوی، دوستاق خانه، قلعه شیندان، قلعه تک آغاج و غیره از مکان های دیدنی و تاریخی این شهرستان است.
اما اگر توانستید از ساحل زیبای این شهر دل بکنید، پیشنهاد می کنیم سری به آبشار لاتون، آبگرم علی داشی، آبگرم کوته کومه و آسیو شوان (آسیاب آبی) بزنید که جاذبه های آبی دیگر آستارا هستند و بهانه های خوبی برای آبتنی!
آبشار لاتون از بزرگترین آبشارهای طبیعی ایران است که در آستارا قرار می گیرد. آبشاری با طبیعت منحصر به فرد که ارتفاعی در حدود 100 متر دارد و در فاصله پنج کیلومتری از آبگرم کوته کومه قرار گرفته است. آبگرم علی داشی هم به دلیل نزدیکی به جاده آستارا به اردبیل و قرار گرفتن در محیطی ییلاقی و خوش منظره یکی از پر طرفدارترین گردشگاه های آبی این شهر است که توصیه می کنیم حتما سری به آن بزنید.
زیارت در سیاحت
آستارا بقعه ها و زیارتگاه های زیادی دارد که اگر گذارتان به این شهر افتاد، می توانید به زیارت آن ها بروید. مثل بقعه پیر قطب الدین مرقد مطهر عارف وارسته و پرهیزگار این شهر که در سه کیلومتری آستارا در روستای باغچه سرا قرار گرفته.
بقعه سید محمد دوست هم در روستای چلوند واقع شده و متعلق به اواخر قرن هشتم ه.ق است. این بقعه در جنگ جهانی اول یک بار توسط کشتی روسی مورد اصابت گلوله توپ قرار گرفت و قسمتی از آن تخریب شد.
بقعه شیخ تاج الدین محمود خیوی را خود آستارایی ها نگین تاریخی این شهر می نامند. این بقعه متعلق به دوره ایلخانان است که در سال 732 ه.ق بین روستای عنبران و ویرمونی میان درختان کهن سال و تنومند شمشاد ساخته شد. دکتر ستوده در کتاب از آستارا تا استرآباد این بقعه را جزء عجائب هفت گانه گیلان به حساب آورده و نوشته است: �این بنا واسطه العقد و نگین انگشتر بناهای تاریخی گیلان است .�
اما حالا که صحبت از جاذبه های تاریخی شد، بد نیست بدانید که دوستاق خانه هم از اماکن تاریخی این شهرستان جایی است که می تواند تاریخ دوستان را سرگرم کند. از راه آق چای به گیلده که حرکت کنید نرسیده به علی داشی، بالای صخره، اتاقکی بزرگ به همراه چند اتاق سر بسته سنگی می بینید، این اتاق در گذشته به عنوان زندان استفاده می شد و قدمت آن مشخص نیست.
قلعه شیندان هم در ارتفاع 1850 متری بر فراز کوه شیندان در جاده آستارا به اردبیل، منطقه حیران و در بالای روستای ونبین قرار دارد که قدمت آن به قبل از اسلام می رسد.
این شهر یک قلعه دیگر هم به نام تک آغاج دارد که در ارتفاعات عباس آباد قرار گرفته و عمر آن به دوران سلاجقه می رسد که تیمور لنگ در آنجا اتراق کرده و به سنجر آباد قشون برده است.
يروزي و فرمانش به بازسازي را نقل كردهاست.خزرها يكي از حكومتهايي هستند كه در شمال قفقاز نزديك به ٥٠٠ تا ٦٠٠ سال همسايهي تاريخي ايران بودند. از اقوام آلتايي هستند. خزرها بازماندهي قوم �هون� هستند كه از شمال چين يك حركت بزرگ را آغاز كردند تا به قلب اروپا رسيدند. خزرها بخشي از قوم هون هستند كه در اين حركت بزرگ، در قفقاز شمالي يا جنوب روسيهي امروزي، ماندگار شدند. اين قوم مهاجم و هممرز با ايران، همواره پديدآور درگيريهاي مرزي بودند. دژ دربند، دژ سنگي و استوار دربند تنها براي پيشگيري از چنين تازشهايي ساختهشد.
اين شهر كه درون دژي استوار جاي گرفته، جايگاه جغرافيايي ويژهاي دارد كه هم كنار كوه است و هم دريا. شهر يك شاهنشين دارد كه بر بلنديهاست و از اين شاهنشين ديوارههاي دژ تا بهدرون درياي مازندران كشيدهشدهاند.اين ديوارها چندين متر درون دريا كشيدهشدهاند. هرچند چيزي از آن برجاينمانده اما بر پايهي نوشتهها و باستانشناسي زير دريا ميدانيم كه اين ديوار بوده، زنجير داشته و نگهباني هم داشتهايم تا دشمنان از راه دريا نتوانند به شهر راه يابند و اين يعني يك دژ كاملا مهندسيساز كه شهر در ميانهي آن جاي داشتهاست.